Image credit: Abhi Sharma

Ik las al toen ik baby was. Nou ja…ik liet me al vóórlezen toen ik baby was. En dat heb ik lang volgehouden. Mij laten voorlezen. Door mijn vader, mijn voorleesheld. Mijn vader is niet alleen een voorleesheld, hij is ook een leesheld. Net als mijn moeder trouwens. Het zijn sowieso mijn helden, maar dat terzijde. Ik ben sinds mijn geboorte omringd geweest door honderden boeken. Dus het is niet gek dat mijn grootste passie lezen is…

Wat eigenlijk wél gek is, is dat ik op de basisschool maar niet zélf aan het lezen ging. Technisch lezen geen probleem, maar zelf eens lekker een boek pakken? Nee. Ik liet me liever voorlezen. Dus misschien is het toch gewoon stiekem de schuld van mijn belezen vader dat ik niet eerder zelfstandig een boek oppakte. Maar in groep 7 was het dan zover. Ik dacht mijn vader maar eens een plezier te doen. En ik begreep natuurlijk ook wel dat ik op de middelbare school niet meer kon aankomen met alleen maar voorgelezen willen worden. Mijn eerste echte zelfstandig gelezen boek werd Het onzichtbare licht van Evert Hartman. En toen was ik leesverslaafd.

Leesbevordering

Op de Pabo wilde ik iets doen met mijn passie voor lezen. Ik wilde ook eens kijken wat ik kon doen met leesbevordering, aangezien ik zelf niet aan het lezen te krijgen was op de basisschool. Dus ontwikkelde ik Het Leesdossier. Doel was om de zelfstandigheid en de eigen verantwoordelijkheid voor de persoonlijke leesontwikkeling te bevorderen en om eventuele vooroordelen bij kinderen weg te halen (‘Lezen is saai’, ‘Lezen duurt lang’, ‘Lezen is moeilijk’). Daarbij niet het technisch leesaspect vooropstellen (AVI is ook niet leidend in boekkeuze), maar de leeservaring. Begrip krijgen door samenvatten, mening vormen door recenseren en stilstaan bij de persoonlijke leesbeleving en gevoelens door het schrijven van gedichten en het maken van kunstwerken. Want lezen is beleven.

Lezen is opgaan in een andere wereld, het overstijgen van het hier en nu. Lezen is ook: je terugtrekken, afstand nemen en even de rust opzoeken die wij allemaal en misschien juist kinderen zo hard nodig hebben in onze snelle, luide en veeleisende wereld. Een wereld waarin het sociale alleen maar belangrijker lijkt te worden, terwijl we juist ook moeten werken aan onze intrapersoonlijke intelligentie. Aan onszelf. Aan onze innerlijke rust. En boeken helpen daarbij.

In de klas

Nog even terug naar leesbevordering. In mijn klas lezen we elke dag. We hebben een verplicht moment, met vrije boekkeuze (vrijheid in gebondenheid) en verder mogen de kinderen gedurende de dag eigen leesmomenten bepalen. Om de leeservaring meer diepgang te geven en om van elkaar te leren, houden we boekpromoties. We vertellen over de inhoud van het boek – natuurlijk zonder het einde te verklappen – , we vertellen wat we vinden van het boek – natuurlijk goed beargumenteerd – en we maken een kunstwerk over het boek. En precies dat laatste, zorgt voor de echte leesbeleving. Want je zult je ervaring om moeten zetten naar iets persoonlijks, iets dat jijzelf creëert op basis van je boek: het thema, een personage, een plaats, een object. Tweedimensionaal, driedimensionaal, digitaal, alles kan, als het maar bij jouw leeservaring past. En dan ontstaan er prachtige dingen. Naast het boek, wordt ook het kunstwerk gepresenteerd. Andere kinderen raken nieuwsgierig en geïnspireerd, door zowel verhaal als beeld, en worden zo gestimuleerd dat boek ook eens in te duiken.

Voorbeeldgedrag

Tot slot. Praat als leerkracht en als ouder over je eigen leeservaringen. Vertel over boeken die wat met je doen en deden: wat dan, waarom en wanneer. Blijf op de hoogte van kinderliteratuur, ken de leesvoorkeuren van je kinderen en adviseer ze. En blijf vooral voorlezen. Zo lang mogelijk. Stiekem zat ik zelfs op mijn 15e nog af en toe op de schoot van mijn voorleesheld. Want (voor)lezen is gewoon heerlijk!

Moeilijk om kinderen te adviseren? Stuur ze naar Boekenzoeker (leestips op maat).
Nuttige leeslinks nodig? Neem eens een kijkje op mijn andere site.